چچ

معرفی شهرستان

شهرستان طبس با وسعت 55460 کیلومتر مربع در غرب استان خراسان جنوبی واقع شده و بر اساس سر شماری نفوس سال 90، جمعیت آن بالغ بر 75000 نفر می باشد.آب هوای این شهرستان گرم و خشک و میزان بارندگی از 35تا 145 میلیمتر در سال متغیر است. راههای ارتباطی طبس از طریق جاده های آسفالته با پنج استان همجوار و نیز از طریق خط آهن ریلی و فرودگاه برقرار می باشد.

طبس بزرگترین شهرستان ایران و در شمال شرق استان یزد ؛ غرب استان خراسان جنوبی؛جنوب خراسان ؛ غرب اصفهان و شمال کرمان و در مدار ۳۳ درجه و ۳۵ دقیقه شمالی و نصف النهار ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه شرقی، در منطقه ای با آب و هوای بیابانی واقع شده، است. شهرستان طبس تا تیرماه سال ۱۳۳۹، یکی از بخش‌های سه‌گانهٔ شهرستان فردوس بود که در این سال جدا شده و به صورت شهرستان درآمد.

تا سال ۱۳۸۰، شهرستان طبس، یکی از شهرستان‌های استان خراسان بود که در این سال با تصویب هیأت دولت از استان خراسان جدا شده و به استان یزد ملحق شد و سپس در اسفند ماه سال ۱۳۹۱ از استان یزد منتزع وبه استان خراسان جنوبی الحاق گردید .
‏منابع تاریخی و جغرافیایی و سفرنامه‌ها این شهر را که هم اکنون صرفا با نام (طبس) یا (طبس گلشن) شناخته می‌شود به صورت‌های (طبس)،(تبس)، (طبسین)، (طبسان)، (طبس تمر) و (طبس گیلکی) ضبط کرده‌اند؛ که به این اسامی طبس خرما را هم باید اضافه کرد.
‏با توجه به اینکه شهر طبس در محلی واقع شده است که در این محل در دوران‌های گذشته زمین‌شناسی بقایای دریایی به نام (تتیس) قرار داشته است، احتمال تاثیر نام این دریا را در نامگذاری شهر طبس یا (تبس) نباید از نظر دور داشت.
نویسنده کتاب چهار سو با اعتقاد به ریشه مشترک تبس و تب، طبس را یکی از شهرهایی می‌داند که نامش با جغرافی دین مهر ارتباط دارد. ‏

بر این اساس و با توجه به دیگر منابع چنین به نظر می‌رسد که ضبط اسم این شهر با ((ط)) بیشتر به بعد از اسلام برمی‌گردد و قبل از آن با (تا) نوشته می‌شده است. ‏این شهرستان جزو استان یزد و با پنج استان کرمان، اصفهان، سمنان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی هم مرزاست.

شهرستان طبس ۵۵ هزار و ۴۶۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.
همچنین فاصله این شهرستان با مشهد ۵۴۰ کیلومتر و با بیرجند ۲۷۰ کیلومتر است. ‏ نزدیکترین شهرستان به طبس از طرف شمال شرق، شهرستان فردوس با ۲۱۰ کیلومتر فاصله و از طرف جنوب غرب شهرستان یزد ۳۶۵ کیلومتر فاصله است.
‏زبان قومی این منطقه از نظر سبک شناسی، متناسب با قواعد فارسی دری است و همان ویژگی‌ها را یدک می‌کشد از جمله: ابدال: دیفال. تبدیل مصوت: خَمُش. حذف صامت: فِک، قَن. تبدیل صامت: قاغَذ. استفاده از الف زاید: اِشکَم، اُشتُر. گذاشتن باء زاید بر سر افعال: بِرَف. اضافه کردن نون نفی بدون حذف باءزاید: بِنَرَف. به هر حال این زبان قدمت خود را کاملاً حفظ کرده است و دلایل آن نیز دوری این منطقه از سایر مراکز علمی، بسته بودن جو فرهنگی و مقابله شدید مردم مقابل فرهنگ‌های بیگانه است

آدرس کوتاه شده: